Pompa ciepła split czy monoblok?

Pompa ciepła split czy monoblok?

Pompa ciepła split czy monoblok… która lepsza?  Oto jest pytanie!

Przeczytaj poniższy wywiad a dowiesz się między innymi:
👉 jakie są różnice w budowie pomp ciepła split i monoblok?
👉 o różnicach w montażu pomp ciepła
👉 o zabezpieczeniach dla pomp ciepła monoblock
👉 plusy i minusy pomp ciepła monoblok
👉 plusy i minusy pomp ciepła split

Na wszystkie nurtujące zagadnienia, odpowiedzi udziela Product Manager ds. pomp ciepła firmy Rotenso – Piotr Miklasz.
Niestrudzenie odpowiada on na dociekliwe pytania prowadzącego Akademię Rotenso – Marcina Owczarka.

Dla lubiących bardziej oglądać niż czytać, zapraszamy do obejrzenia wywiadu, w ramach cyklu „Akademii Rotenso”, publikowanym na YouTube:

Split czy monoblok?

MARCIN OWCZAREK: Piotrze, czas zmierzyć się z pytaniem pojawiającym się na każdym forum dotyczącym pomp ciepła – Co jest lepsze? Pompa ciepła typu split czy monoblock?

PIOTR MIKLASZ: To jest trochę jak pytanie o wyższość Świąt Bożego Narodzenia nad Wielkanocnymi, ale postarajmy się zmierzyć z tym zagadnieniem.

Budowa pomp ciepła split i monoblok

Może w pierwszej kolejności omówmy techniczne różnice w budowie pomp ciepła split i monoblock?
Pompy ciepła typu split jak i monoblock pracują w ten sam sposób i zarówno w części chłodniczej jak i hydraulicznej składają się z tych samych podzespołów, różnią się jedynie ich umiejscowieniem.

Pompa ciepła typu split to urządzenie składające się z jednostki zewnętrznej i wewnętrznej.
Część chłodnicza, czyli sprężarka, parownik oraz zawór rozprężny jest umieszczona w jednostce zewnętrznej, zwanej agregatem. Część hydrauliczna wraz ze skraplaczem układu chłodniczego jest umieszczona w jednostce wewnętrznej, zwanej hydroboxem, którą instaluje się w budynku. Obydwie jednostki (zewnętrzną i wewnętrzną) łączymy ze sobą instalacją chłodniczą, w której krąży czynnik chłodniczy.

Z kolei pompa ciepła typu monoblok to rodzaj pompy, gdzie zarówno część chłodnicza i hydrauliczna jest umieszczona w jednej obudowie jednostki zewnętrznej. Wewnątrz budynku jedynie instalujemy sterownik pompy ciepła, który również może służyć jak termostat pokojowy.

Czy możemy zaryzykować stwierdzenie, że jeżeli zdecydujemy się na pompę typu monoblok to wszystkie elementy instalacji znajdą się na zewnątrz, poza budynkiem?
Jeżeli chodzi o samą pompę ciepła typu monoblok to tak. Ale pamiętajmy, że zwykle pompa ciepła także przygotowuje ciepłą wodę użytkową (np. do kąpieli i innych celów bytowych) i wtedy musimy wygospodarować w budynku miejsce na zbiornik CWU. Również, zdarza się, że konieczne jest zastosowanie dodatkowego zbiornika buforowego w instalacji grzewczej, na który również musimy znaleźć miejsce wewnątrz budynku.

Specyfika montażu pompy ciepła split i monoblok

Zatem specyfika montażu samej pompy ciepła to pierwsza różnica pomiędzy splitem a monoblokiem.
Zgadza się. W pompach ciepła monoblok instalator podczas montażu nie ingeruje w żaden sposób w układ chłodniczy pompy, a jedynie podłącza układ wodny i oczywiście automatykę. Instalacja chłodnicza jest zamknięta hermetycznie w procesie produkcji. Daje to nam gwarancję jej precyzyjnego wykonania i co najważniejsze szczelnego. Jest to ogromna zaleta pomp ciepła typu monoblok.

A jak to wygląda sposób instalacji pompy typu split?
W urządzeniach typu split to instalator musi wykonać połączenie za pomocą układu chłodniczego pomiędzy jednostką wewnętrzną a zewnętrzną. Jest ono wykonywane podczas montażu pompy ciepła. Tak jak wspomnieliśmy, połączenie to musi być wykonane bardzo starannie i z zachowaniem wszelkich zasad dotyczących instalacji czynników chłodniczych. Zatem podczas montażu, instalator musi wiedzieć jak prawidłowo wykonać takie połączenie oraz posiadać odpowiednie uprawnienia do montażu instalacji chłodniczych, tzw. „certyfikat F-gaz”.

Czy są jakieś ograniczenia związane z długością instalacji, innym słowy z odległością pomiędzy jednostką zewnętrzna a wewnętrzna pompy ciepła typu split Rotenso Aquami?
Optymalna długość takiej instalacji zawiera się między 3 m a 15 m. Przestrzeganie prawidłowej długość instalacji umożliwia zachowanie nominalnej wydajności urządzenia oraz minimalizuje ewentualny hałas przepływu czynnika chłodniczego pomiędzy jednostką zewnętrzną a wewnętrzna. Przy okazji dodam, że przy instalacji pompy typu split nie musimy martwić się warunkami panującymi na zewnątrz a konkretnie niskimi temperaturami.  Czynnik chłodniczy jest niezamarzający, a woda stanowiąca medium grzewcze w instalacji znajduje się w 100% w obrębie budynku.

Różnice pomiędzy pompami ciepła split i monoblok

Czy występują jeszcze inne różnice pomiędzy tymi rodzajami pomp ciepła?
Są one jeszcze w samym komforcie użytkowania. W pompie ciepła monoblok wszystko co nam hałasuje jest „wystawione” na zewnątrz budynku. Sprężarka, pompa wody, instalacja chłodnicza, to wszystko jest w jednostce zewnętrznej. W środku budynku mamy jedynie sterownik pompy ciepła.
Pompy ciepła monoblok są również szybsze w montażu dla instalatora, ponieważ nie tworzymy instalacji chłodniczej. Instalator podłącza jedynie układ wodny, układ automatyki, zawory, pompy obiegowe, doprowadza zasilanie i oczywiście montuje agregat w odpowiednim miejscu na zewnątrz budynku.

Zabezpieczenia pomp ciepła typu monoblok

Sceptycy powiedzą, że przy pompach ciepła monoblok, w przypadku dłuższej przerwy w dostawach energii elektrycznej, podczas ujemnych temperatur na zewnątrz może pojawić się problem z zamarznięciem układu wodnego.
Dlatego też układ ten powinien zostać zabezpieczony. Zatem rurociągi powinny być odpowiednio zaizolowane, a w instalacji wodnej należy zastosować roztwór wody z czynnikiem niezamarzającym (np. mieszaniną roztworu glikolowego) lub zamontować zawór antyzamrożeniowy. To zabezpieczy nam w pełni układ w momencie, kiedy z jakiś powodów będzie wyłączony prąd zasilający pompę ciepła a temperatury na zewnątrz będą poniżej 0°C. Unikniemy tym samym uszkodzenia układu hydraulicznego pompy ciepła.

Czy zastosowanie roztworu glikolu nie wpływa znacząco na pracę pompy ciepła typu monoblock?
Roztwór glikolu ma mniejszą pojemność cieplną i większą gęstość niż woda, ale pompy ciepła Rotenso są przystosowane do pracy w instalacjach zalanych glikolem. Wydajność pompy ciepła może być nieco mniejsza, maksymalnie to rząd kilku procent. Nie zmienia to jednak faktu, że efektywność energetyczna pomp dalej pozostaje na wysokim poziomie.

A w takim razie czy przy montażu pomp ciepła typu split występują jakieś dodatkowe ograniczenia?
W jednostkach pomp ciepła typu split, ze względu na zastosowanie czynnika chłodniczego R32 musimy zachować pewne warunki odpowiedniej wielkości pomieszczenia, w którym chcemy umieścić naszą jednostkę wewnętrzną.
Przykładowo, w momencie kiedy zastosujemy naszą największa jednostkę wewnętrzną Rotenso Aquami o mocy 16 kW i długość instalacji chłodniczej pomiędzy jednostkami nie przekracza 15m to minimalna powierzchnia pomieszczenia powinna wynosić co najmniej 3,32 m2. Jeżeli wynosi mniej, należy zastosować wentylację mechaniczną i czujnik detekcji wycieku czynnika. O tym należy bezwzględnie pamiętać przy instalacji pomp ciepła typu split.

 Czyli jak w życiu każde rozwiązanie ma swoje zalety i wady. To może pomocne będzie krótkie podsumowanie.

Plusy i minusy pomp ciepła monoblok

1. Pompy ciepła monoblok to fabrycznie zamknięty, szczelny układ chłodniczy. Instalator podczas montażu pompy nie ingeruje w układ chłodniczy, zatem zagrożenie wystąpienia ewentualnych nieszczelności układu chłodniczego jest praktycznie zerowe.
   
2. W pompach ciepła monoblok nie mamy jednostki wewnętrznej. Oszczędzamy cenne miejsce wewnątrz budynku.
3. Do wewnątrz nie dochodzą do nas dźwięki pracującej jednostki wewnętrzne, gdyż całe urządzenie znajduje się na zewnątrz (w przeciwieństwie po pomp ciepła typu split).
4. Szybszy i wygodniejszy montaż niż w przypadku pompy split. Podczas instalacji, montowany jest jedynie grzewczy układ wodny, automatyka i doprowadza zasilanie elektryczne. Przy montażu monobloka, od instalatora nie jest wymagane posiadanie certyfikatu „f-gazowego”.

A czy pompy ciepła monoblok mają jakieś minusy?

Pewną niedogodnością przy wyborze monobloka jest konieczność zabezpieczenia instalacji przed zamarznięciem, która może wystąpić w przypadku dłuższej przerwy w dostawach energii elektrycznej. Dlatego też, przy pompach monoblok Rotenso, w instalacji wodnej należy zastosować roztwór wody z czynnikiem niezamarzającym np. glikolem lub dopuszczalne jest stosowanie zaworu antyzamrożeniowego.

Działanie zaworu antyzamrożeniowego.

Działanie zaworu zależne jest od temperatury na na zewnątrz, przy spadkach temperatury poniżej 0°C i jednocześnie braku zasilania do pompy ciepła może dojść do zamarznięcia medium.
Wraz ze spadkiem temperatury poniżej 3°C zawór zostaje otwarty umożliwiając odpływ wody grzewczej, czym temperatura bardziej się obniża tym przepływ zostaje zwiększony.
Dzieje się tak za sprawą czujnika temperatury umieszczonego w zaworze. W przypadku wykrycia przez zawór wzrostu temperatury – zawór zamyka się.

Ważne: nie wolno stosować obu zabezpieczeń jednocześnie!

Plusy i minusy pomp ciepła split

1. W pompach ciepła typu split grzewczy układ wodny znajduje się w całości wewnątrz budynku. Oznacza to brak ryzyka jego zamarznięcia.
2. Pompa jest przyjemniejsza w bieżącym serwisowaniu, w szczególności w sezonie zimowym gdyż układ wodny oraz automatyki znajdują się wewnątrz budynku.
3. W ofercie pomp ciepła Rotenso Aquami posiadamy jednostkę tzw. All in Split, czyli jednostkę wewnętrzną z już wbudowanym zbiornikiem ciepłej wody użytkowej. Jeżeli inwestor chce zaoszczędzić miejsce na potrzeby wykonania instalacji to wówczas jest idealne rozwiązanie.

Która lepsza – pompa ciepła split czy monoblok?

Z tego porównania trudno wyłonić zwycięzcę i odpowiedzieć twierdząco na pytanie: ” Pompa ciepła split czy monoblok?” . To może zapytam inaczej, który typ pomp ciepła cieszy się większą popularnością? Jakie są tendencje rynkowe?

Większą popularnością nadal cieszą się pompy ciepła typu split. Aktualna struktura sprzedaży to 2/3 do 1/3 na korzyść pomp typu split. Natomiast obserwujemy tendencję wzrostową pomp ciepła typu monoblok i myślę, że w niedalekiej przyszłości proporcje te będą 50/50.

Pompy ciepła typu split:
Rotenso Aquami Split
Rotenso Airmi Split
Rotenso Heatmi Split

Pompy ciepła split typu all in one:
Rotenso Aquami All in Split

Pompy ciepła typu monoblok:
Rotenso Aquami Monoblock
Rotenso Airmi Monoblock
Rotenso Windmi Monoblock